ترافیک بیسابقه، معجزه طرح سهمیهبندی بنزین
در آغاز اجرای طرح سهمیهبندی بنزین، مسئولان دولتی به مردم وعده داده بودند با اجرای این طرح، ترافیک به شدت سبک شده و سرعت حرکت خودروها در سطح شهر تهران، دو تا سه برابر افزایش مییابد، اما از پایان ماه مبارک رمضان، ترافیک فصلی تهران به طور بیسابقهای تشدید شده است.
در حالی که پنج ماه از اجرای طرح سهمیهبندی بنزین گذشته، ترافیک فصلی شهر تهران به طرز بیسابقهای تشدید شده است.
در آغاز اجرای طرح سهمیهبندی بنزین، محمدرضا باهنر، نایب رئیس مجلس و مسئولان دولتی به مردم وعده داده بودند با اجرای این طرح، ترافیک به شدت سبک شده و سرعت حرکت خودروها در سطح شهر تهران، دو تا سه برابر افزایش مییابد، اما پس از اجرای طرح سهمیهبندی بنزین، به ویژه از پایان ماه مبارک رمضان، ترافیک فصلی تهران به طور بیسابقهای تشدید شده، به گونهای که بنا بر اعلام مراجع رسمی کنترل ترافیک، از آغاز اجرای طرح زوج و فرد خودروها، به جز در روزهای پایانی اسفند، بار ترافیکی شهر تهران به این اندازه نبوده است.
اکنون این پرسش مطرح است: در صورتی که طرح سهمیهبندی بنزین به کاهش مصرف خودروها منجر شده، به چه دلیل ترافیک تشدید شده است؟
در این میان، برخی از منتقدان طرح سهمیهبندی، با تشکیک در آمار رسمی اعلامشده درباره کاهش مصرف بنزین کاهش پانزده میلیون لیتری اعلام شده را به ویژه در دو ماهه اخیر، تنها فعالیتی تبلیغاتی ارزیابی میکنند.
اما گروهی دیگر از کارشناسان اظهار میدارند: حتی در صورت درست بودن کاهش مصرف 15 تا 20 درصدی در مصرف بنزین، به دلیل نبود ظرفیت کافی حملونقل عمومی، این طرح نتوانسته است اثر مثبتی بر ترافیک شهر بگذارد.
بنابر این نظر، شهروندانی که از اقشار متوسط به پایین دارای خودروی شخصی هستند، به دلیل ازدحام فوقالعاده در اتوبوس و مترو، افزایش شدید قیمت کرایه تاکسی و آژانس، امکان استفاده از وسایل حملونقل عمومی را ندارند و به همین دلیل با حذف مسافرتهای بینشهری تقریبا همه سهمیه بنزین خود را به رفتوآمدهای درونشهری اختصاص میدهند.
با این وصف، رفتوآمد این اقشار در سفرهای بینشهری که آثار مثبتی چون تجدید قوای روحی و تقویت توریسم داخلی داشت، بسیار محدود شده که در اثر آن، توجیه اقتصادی بسیاری از مشاغل مرتبط با سفر در شهرستانها از میان رفته و به کسادی مشاغل یا از بین رفتن آنها انجامیده است.
از سوی دیگر، اقشار مرفه جامعه نیز که پرداخت هزینه بنزین آزاد یا استفاده از اتومبیلهای آژانس، فشار اقتصادی به آنان وارد نمیکند، به رفتار ترافیکی گذشته خود ادامه میدهند، چراکه در صورت استفاده از آژانس به جای اتومبیل شخصی، نه تنها بار ترافیکی کاهش نیافته بلکه به دلیل افزوده شدن دو سفر اعزام خودروی آژانس به مبدأ سفر و بازگشت این خودرو از مقصد سفر به دفتر آژانس، ترافیک تشدید میشود؛ همچنان که فروش سهمیه بنزین خودروهای عمومی نظیر تاکسیها و کارکرد کمتر آنها، از ظرفیت شبکه حملونقل عمومی میکاهد.